به موازات پیشرفت تکنولوژی و ابزارهای ارتباطی و اطلاع‌رسانی، شیوه‌های مدیریت منابع انسانی نیز دگرگون شده و امکان همکاری با سازمان‌ها به روش‌های نامرسوم فراهم شده است. سازمان‌های نوین جهت جذب سرمایه انسانی، محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی را در نظر نمی‌گیرند و از تخصص و مهارت افراد در سطح کشور یا حتی جهان، بهره می‌گیرند. دورکاری یکی از مفاهیمی است که به ویژه پس از پاندمی کووید، مورد توجه سازمان‌های نوین قرار گرفته و محدودیت‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. این مقاله را به بررسی عوامل موثر بر بهره وری منابع انسانی در دورکاری اختصاص داده‌ایم.
دورکاری چیست؟
دورکاری به فرایند انجام مشاغل در جایی خارج از محیط اداری فیزیکی سازمان گفته می‌شود. مفهوم دورکاری این است که نیازی به مراجعه روزانه کارکنان به شرکت وجود ندارد و کارکنان می‌توانند پروژه‌های محول شده را در هر موقعیت جغرافیایی یا زمانی به انجام برسانند. سطوح مختلفی برای دورکاری تعریف شده است؛ اما مزیت مشترک همه سطوح دورکاری، انعطاف‌پذیری شغلی است که عامل مهمی در بهره وری منابع انسانی به شمار می‌رود.
دورکاری چه مزایایی برای بهره وری منابع انسانی دارد؟
دورکاری هم برای کارکنان و هم برای سازمان‌ها و کارفرماها مزایای زیادی دارد:
مزایای دورکاری برای کارکنان
واضح است که کارکنان استقبال بیشتری از این سبک همکاری می‌کنند. از مزایای دورکاری برای کارکنان سازمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تعادل بین کار و زندگی
سبک زندگی انعطاف‌پذیر از مهم‌ترین عواملی است که از دورکاری نصیب کارکنان می‌شود. ساعت‌های انعطاف‌پذیر کاری باعث می‌شود فرد بتواند تعادل بهتری بین کار و زندگی خود ایجاد کند و مسئولیت‌های خود در قبال افراد خانواده را نیز بهتر انجام دهد. تمرکز بیشتر بر مسائل شخصی باعث می‌شود فرد با انگیزه بیشتری کار کند.
سلامت روحی و جسمی
کار کردن در خارج از سازمان، رفت و آمد روزانه به محل کار را حذف می‌کند که ممکن است عامل مهمی در از دست رفتن سلامت جسمی و روحی فرد باشد. عدم حضور در سازمان باعث می‌شود کارکنان فرصت بیشتری برای تغذیه مناسب یا تمرین‌های جسمی هنگام کار داشته باشند. حضور در کنار اعضای خانواده و دوری از محیط استرس‌زای کار هم می‌تواند از جنبه‌های مثبت دورکاری باشد.
اشتیاق به کار
نتایج پژوهش‌ها نشان داده است که بیشتر افراد، کار کردن در خانه را ترجیح می‌دهند. اختیار در انتخاب محل کار باعث می‌شود حس مثبتی در افراد ایجاد شود و این احساس خوب، در قالب اشتیاق به کار متبلور می‌شود. در مواردی که یک عامل بیرونی مانند پاندمی کووید وجود داشته باشد، اهمیت دادن سازمان به سلامتی کارکنان، باعث می‌شود حس قدردانی در کارکنان ایجاد شود و احساس خوبی به کار خود داشته باشند.
ساعت‌های انعطاف‌پذیر کاری باعث می‌شود فرد بتواند تعادل بهتری بین کار و زندگی خود ایجاد کند و مسئولیت‌های خود در قبال افراد خانواده را نیز بهتر انجام دهد
مزایای دورکاری برای کارفرما
بعضی از سازمان ساختار سنتی دارند و در مقابل دورکاری مقاومت می‌کنند. با این حال اگر سازوکار درستی برای دورکاری و کنترل خروجی وظایف شغلی تعریف شده باشد، دورکاری برای کارفرما هم مزیت‌های زیادی دارد:
کاهش هزینه‌ها
استفاده از سطوح مختلف دورکاری باعث می‌شود هزینه‌های حضور کارکنان در سازمان تا حد زیادی کاهش یابد. این هزینه‌ها از تهیه مبلمان اداری تا تجهیزات بهداشتی و اداری را شامل می‌شود و در سازمان‌های بزرگ، رقم قابل توجهی خواهد بود.
بهره وری منابع انسانی
به دلایلی که در قسمت قبل گفته شد، کارکنان در دورکاری اشتیاق بیشتری به کار نشان می‌دهند و بازدهی کاری آنها تا حد زیادی بالا می‌رود. افزایش بهره وری منابع انسانی در کنار عوامل مهم دیگر از جمله کاهش هزینه‌ها، می‌تواند انگیزه خوبی برای کارفرمایان باشد که بیشترین بهره را از این روش ببرند.
افزایش اشتغال کارکنان
همانطور که گفتیم، تعادل بین کار و زندگی و سلامت روحی و جسمی کارکنان، در نهایت به رضایت شغلی منجر می‌شود. رضایت شغلی عاملی است که نگهداشت کارکنان را برای سازمان ساده تر می‌کند و احتمال قطع همکاری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همه این‌ها در پایان منجر به کاهش هزینه‌های قطع همکاری و تقویت فرهنگ سازمانی می‌شود.
دورکاری برای کارکنان یک شمشیر دو لبه است! در صورتی که اصول و قواعد خاص دورکاری نشود، نه‌تنها کمکی به افزایش بهره وری منابع انسانی نمی‌کند، بلکه بازدهی آنها را از حالت عادی کمتر هم می‌کند. موارد زیر توصیه‌هایی است که باعث می‌شود سردرگمی و بی‌نظمی در دورکاری به حداقل کاهش یابد:
توصیه‌هایی برای بهره وری منابع انسانی در دورکاری
فضای کار اختصاصی
برای دورکاری کردن لازم است مرز بین زندگی و کار خود را به طور واضح مشخص کنید. یکی از راه‌های جدا کردن کار از زندگی، اختصاص دادن یک فضا به کار است. بهتر است از این فضا فقط برای کار استفاده کنید تا مغز شما هنگام قرار گرفتن در آن، به کار متمرکز شود. در پایان کار وسایل خود را جمع کنید و آن فضا را ترک کنید.
رعایت روتین روزانه
درست است که می‌توانید صبح‌ها دیرتر از رختخواب خارج شوید، اما لازم است کار خود را در ساعت مشخصی آغاز کنید و در ساعت مشخصی به پایان برسانید. این که در محیط کار حاضر نمی‌شوید، نباید باعث شود از نظم و انضباط کاری فاصله بگیرید.
View this post on Instagram
مدیریت زمان
زمانی که در منزل کار می‌کنید ممکن است مشغول شدن به کارهای دیگر مانند درست کردن غذا، وقت شما را بگیرد و از کار بازبمانید. لیستی از کارهای روزانه خود تهیه کنید و تا زمانی که به نتیجه مطلوب نرسیده‌اید، کار کردن را متوقف نکنید. طوری زمان‌بندی کنید که زمان استراحت شما مشخص باشد.
تمرکز بر کار
ممکن است عوامل حواس‌پرتی در منزل بیشتر از محیط کار باشد؛ به خصوص اگر با خانواده زندگی می‌کنید و غیر از شما افراد دیگری هم در خانه حضور دارند. تلویزیون را خاموش کنید و شبکه‌های اجتماعی را غیرفعال کنید. لیستی از کارهای روزانه خود بنویسید تا بتوانید بر انجام آنها تمرکز کنید.
تفکیک کار از زندگی
این که در منزل کار می‌کنید، ممکن است باعث شود نتوانید کار را از زندگی تفکیک کنید و وقت آزاد خود را به کار اختصاص بدهید. دقت کنید که کار نباید زندگی شخصی شما را تحت تاثیر قرار بدهد. در روزهای تعطیل به ایمیل‌ها و پیام‌های کاری پاسخ ندهید و تا دیروقت کار نکنید.
حفظ ارتباطات اجتماعی
عدم حضور در محیط کار و حذف ارتباطات روزانه، ممکن است باعث منزوی شدن شما بشود. با همکاران خود در تماس باشید و برای جبران ارتباطات کاری، زمان مشخصی را به تعامل با دوستانتان اختصاص بدهید. برنامه مشخصی برای خارج شدن از منزل و تفریح روزانه داشته باشید. مطالعه کتاب راهنمای دورکاری موفق هم ممکن است برای شما مفید باشد.