تفکر مثبت چیست؟ چند تمرین برای تقویت مهارت مثبت اندیشی

مثبت اندیشی چیست؟

شما معمولاً نیمه خالی لیوان را می‌بینید یا نیمه پر آن را؟ احتمالاً این سؤال را بارها شنیده‌اید. پاسخ شما مستقیماً به مفهوم مثبت اندیشی و دیدگاه مثبت یا منفی شما نسبت به زندگی بستگی دارد. تفکر مثبت و مثبت اندیشی جایگاه مهمی در روانشناسی مثبت‌گرا دارد، حوزه‌ای از روانشناسی که به مطالعه این موضوع اختصاص دارد، که چه چیزی باعث خوشحالی و رضایت افراد می‌شود. تحقیقات نشان داده است که تفکر مثبت می‌تواند به مدیریت استرس کمک کند، به مبارزه با احساس عزت نفس پایین کمک کند، سلامت جسمانی شما را بهبود بخشد و به بهبود دیدگاه کلی شما در زندگی کمک کند. این مقاله درباره چیستی مثبت اندیشی و فواید مثبت بودن برای سلامتی بحث می‌کند. همچنین برخی از استراتژی‌هایی را که می‌توانید برای تبدیل شدن به یک متفکر مثبت‌تر استفاده کنید، بررسی می‌کند. با آوات همراه باشید.

مثبت اندیشی چیست؟

تفکر مثبت دقیقا چیست؟ ممکن است تصور کنید که مثبت اندیشی به معنی دیدن جهان با عینک خوش‌بینی یا نادیده گرفتن جنبه‌های منفی زندگی است. اما در واقع این تعریف درستی از تفکر مثبت نیست. مثبت اندیشی در واقع به معنای مواجه شدن با چالش‌های زندگی با دیدی مثبت است. مثبت اندیشی لزوماً به معنای اجتناب یا نادیده گرفتن جنبه‌های بد زندگی نیست؛ بلکه به معنی بهترین استفاده از موقعیت‌های بالقوه بد، تلاش برای دیدن بهترین‌ها در افراد دیگر و نگاه مثبت به توانایی‌های خودتان است. برخی از محققان، از جمله مارتین سلیگمن، روانشناس مثبت اندیش، تفکر مثبت را بر اساس سبک توضیحی (Explanatory Style) تعریف می‌کنند. اساس سبک توضیحی این است که شما رویدادهای پیرامونتان را چطور توضیح می‌دهید.

• سبک توضیحی خوش‌بینانه: افرادی که دارای سبک توضیحی خوش‌بینانه هستند، زمانی که اتفاقات خوب رخ می‌دهند، همه چیز را به حساب خودشان می گذارند و نیروهای خارجی را برای نتایج بد سرزنش می‌کنند. چنین افرادی رویدادهای منفی را موقتی و گذرا می‌بینند.
• سبک توضیحی بدبینانه: افرادی که دارای سبک توضیحی بدبینانه هستند، اغلب در صورت وقوع اتفاقات بد خود را سرزنش می‌کنند، اما نتایج موفقیت‌آمیز را حاصل عوامل بیرونی می‌دانند. چنین افرادی رویدادهای منفی را ماندگار و دائمی می‌دانند. بدون شک سرزنش کردن خود برای رویدادهای خارج از کنترل یا مشاهده این رویدادهای ناگوار به عنوان بخشی پایدار از زندگی، می‌تواند تأثیر مخربی بر وضعیت ذهنی شما داشته باشد.

روانشناسی مثبت در مقابل مثبت اندیشی

در حالی که اصطلاحات مثبت اندیشی و روانشناسی مثبت گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، مهم است که درک کنیم که آنها یک چیز نیستند. مثبت اندیشی یعنی نگاه کردن به وقایع و رویدادها از دیدگاه مثبت. این نوعی تفکر است که بر حفظ نگرش مثبت و خوش‌بینانه تمرکز دارد. روان‌شناسی مثبت‌نگر شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به بررسی تأثیرات خوش‌بینی، عوامل ایجاد آن و زمان بهترین استفاده از آن می‌پردازد.

فواید تفکر مثبت برای سلامتی

در سال‌های اخیر، به لطف کتاب‌های خودمربیگری مانند «راز»، اصطلاح مثبت اندیشی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در حالی که این کتاب‌های روان‌شناسی زرد یا عامه پسند اغلب تفکر مثبت را به‌عنوان نوعی نوش داروی روان‌شناختی مطرح می‌کنند، تحقیقات تجربی نشان داده‌اند که تفکر مثبت و نگرش خوش‌بینانه، تاثیرات مثبتی بر جسم و روان انسان دارند. برخی فواید جسمی و روانی مثبت اندیشی عبارتند از:

• کاهش استرس
• مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی
• افزایش رفاه جسمانی
• طول عمر بیشتر
• کاهش احتمال ابتلا به افسردگی
• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی

تاثیرات منفی مثبت اندیشی افراطی

اگرچه مثبت اندیشی فواید زیادی دارد، اما گاهی تفکر واقع بینانه سودمندتر است. به عنوان مثال، در برخی موقعیت‌ها، تفکر منفی در واقع می‌تواند به تصمیم‌گیری‌ها و نتایج دقیق‌تری منجر شود. در چنین شرایطی تفکر منفی و در نظر گرفتن جنبه‌های منفی، به افراد کمک می‌کند تا قضاوت‌های بهتر و دقیق‌تری داشته باشند. خوش‌بینی واقع‌بینانه ممکن است یک دیدگاه ایده‌آل باشد. ناامیدی که افراد خوش‌بین بعد از محقق نشدن رویاهایشان تجربه می‌کنند، می‌تواند تأثیر منفی بر شرایط روحی آنها داشته باشد. داشتن یک دیدگاه کلی مثبت که بر انتظارات واقع‌بینانه متمرکز است، ممکن است بهترین رویکرد باشد. در برخی موارد، تفکر مثبت افراطی می‌تواند از مرز چیزی که به عنوان مثبت‌گرایی سمی شناخته می‌شود، عبور کند. مثبت اندیشی افراطی و سمی عبارت است از اصرار بر حفظ یک طرز فکر مثبت، صرف‌نظر از این که یک موقعیت چقدر ناراحت‌کننده، وخیم یا آسیب‌زا است.

چگونه تفکر مثبت را تمرین کنیم؟

ممکن است بیشتر مستعد تفکر منفی باشید، اما استراتژی‌هایی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای تبدیل شدن به یک متفکر مثبت استفاده کنید. تمرین منظم این استراتژی‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه مثبت‌تری نسبت به زندگی داشته باشید.

• افکار خود را تجزیه و تحلیل کنید

به نوع افکاری که هر روز دارید توجه کنید. اگر متوجه شدید که سهم افکار منفی از افکار شما زیاد است، سعی کنید آگاهانه نحوه تفکر خود را به روشی مثبت‌تر تعریف کنید.

• برای دستیابی به تفکر مثبت دلایل شکرگزاری را بنویسید

تمرین شکرگزاری می‌تواند طیف وسیعی از مزایای مثبت داشته باشد و می‌تواند به شما کمک کند تا چشم‌انداز بهتری ایجاد کنید. تجربه افکار سپاسگزار به افراد کمک می‌کند تا احساس خوش‌بینی بیشتری داشته باشند.

• از خودگویی مثبت استفاده کنید

گفتگوی درونی می‌تواند نقش مهمی در شکل دادن به دیدگاه شما داشته باشد. نتایج مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که خودگویی مثبت می‌تواند تأثیر مثبتی بر احساسات و نحوه واکنش شما به استرس داشته باشد.

• حافظه خود را با کلمات مثبت تقویت کنید

با حفظ لیستی از کلمات مثبت، می‌توانید مثبت اندیشی خود را افزایش دهید. وقتی مغز خود را مجبور به استفاده مکرر از کلمات مثبت می‌کنید، این کلمات (و معنای اصلی آنها) را در دسترس‌تر، مرتبط‌تر و راحت‌تر در مغز خود فعال می‌کنید. بنابراین وقتی می‌خواهید کلمه یا ایده‌ای را از حافظه خود بازیابی کنید، موارد مثبت راحت‌تر به اوج می‌رسند.

• مغز خود را برای توجه به نکات مثبت تقویت کنید

ممکن است در هر شرایطی نکات مثبت را نادیده بگیرید و به دنبال نکات منفی بگردید.چون مغز خود را آموزش داده‌اید که روی چیزهای منفی تمرکز کند و این مهارت را به خوبی آموخته‌اید! مغز خود را طوری آموزش دهید که حتی در تمرکز بر نکات مثبت بهتر عمل کند.

• از لحظات خوب لذت ببرید

خیلی اوقات ما اجازه می‌دهیم لحظات خوب بگذرند، بدون اینکه واقعاً آنها را جشن بگیریم. شاید دوستتان هدیه کوچکی به شما بدهد یا همکارتان شما را بخنداند. می‌توانید با فکر کردن به تجربیات مثبت، تا مدت ها از آن لذت ببرید. با فکر کردن به رویدادهای مثبت، یک جریان طولانی از افکار و احساسات مثبت در ذهن خود ایجاد کنید.

• دست از تفکر صفر یا صد بردارید

تفکر ایده آل گرا یا صفر و صد یکی دیگر از اشکال منفی نگری است که باید بر آن غلبه کنید. تفکر ایده آل گرا باعث می‌شود اگر همه چیز در بهترین شرایط نباشد، نتوانید از موقعیت ها لذت ببرید. لازم است بپذیرید که هیچ چیز سیاه یا سفید نیست؛ بیشتر موقعیت ها خاکستری هستند و جنبه‌های مثبت و منفی دارند و همیشه جایی برای پیشرفت وجود دارد.

• خودتان را دست کم نگیرید

بسیاری از ما به دلیل کمبود اعتماد به نفس، به موفقیت‌هایمان آنچنان که باید و شاید اهمیت نمی‌دهیم و خودمات را دست کم می‌گیریم. هرگز با خودتان نگویید «هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد، من شانس داشتم.» این نوع تفکر تمام تلاش‌های کوچکی را که برای موفقیت انجام داده‌اید، کم‌اهمیت جلوه می‌دهد.

حتی خواندن این مقاله به‌این معنی است که شما تلاش می‌کنید تا مهارت مثبت اندیشی را در خود بهبود ببخشید. بابت این اقدام کوچک به خودتان اعتبار بدهید. همانطور که به دنبال تفکر مثبت، شادی یا رفاه هستید، به دستاوردهای خود توجه داشته باشید و بعد از هر برد کوچک، جشن بگیرید!

منبع: verywellmind و psychologytoday